Theo quy định hiện hành của Luật Giao thông đường bộ, người tham gia giao thông cần tuân thủ nhiều yêu cầu về giấy tờ và quy định liên quan để đảm bảo an toàn và trật tự.
Bài viết này sẽ làm rõ các quy định liên quan đến điều kiện tham gia giao thông, vi phạm khi không có một trong các giấy tờ sau: giấy phép lái xe, bảo hiểm xe máy bắt buộc, hoặc không có gương chiếu hậu, thì các mức phạt áp dụng xử phạt thế nào, cũng như các thủ tục cần thiết khi vi phạm.
Khi tham gia giao thông cần mang theo các giấy tờ:
Theo khoản 1 Điều 58 của Luật Giao thông đường bộ năm 2008, người điều khiển phương tiện phải đáp ứng các điều kiện về độ tuổi, sức khỏe và có giấy phép lái xe phù hợp với loại phương tiện đang điều khiển. Ngoài ra, người lái xe cần mang theo các giấy tờ quan trọng như:
- Đăng ký xe.
- Giấy phép lái xe (bằng lái xe).
- Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường.
- Giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự (Bảo hiểm xe máy bắt buộc).
Ngoài ra, còn phải mang theo giấy tờ tùy thân như CMND hoặc CCCD,...
Người không có hoặc không mang theo giấy phép lái xe sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật.
Các mức phạt khi không có giấy phép lái xe
Theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP và Nghị định 123/2021/NĐ-CP, mức phạt đối với hành vi không có giấy phép lái xe được phân loại theo dung tích xi-lanh của xe máy:
- Đối với xe mô tô dưới 175 cm³: Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng.
- Đối với xe mô tô trên 175 cm³: Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.
Ngoài ra, nếu giấy phép lái xe bị tẩy xóa hoặc sử dụng giấy phép lái xe không hợp lệ, mức phạt tương ứng cũng sẽ được áp dụng.
Không có bằng lái xe máy có bị giữ xe không?
Theo khoản 1 Điều 82 Nghị định 100/2019/NĐ-CP và Nghị định 123/2021/NĐ-CP, Cảnh sát giao thông có quyền tạm giữ phương tiện nếu người điều khiển không có giấy phép lái xe.
Thời hạn tạm giữ phương tiện có thể lên đến 07 ngày, và trong trường hợp phức tạp, thời gian tạm giữ có thể kéo dài đến 30 ngày.
Mức phạt khi không có gương chiếu hậu
Tại điểm a khoản 1 Điều 20 Nghị định 34/2010/NĐ-CP ngày 02 tháng 4 năm 2010 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ như sau:
“Phạt tiền từ 80.000 đồng đến 100.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây: Không có còi; đèn soi biển số; đèn báo hãm; gương chiếu hậu bên trái người điều khiển hoặc có nhưng không có tác dụng”.
Như vậy, nếu người điều khiển xe môtô/xe máy lưu thông trên đường không có gương chiếu hậu bên trái bị phạt tiền từ 80.000 đồng đến 100.000 đồng.
Với lỗi không gương này, người vi phạm sẽ nộp phạt trực tiếp cho Công an giao thông mà không cần phải ra Kho bạc. Người xử phạt sẽ không phải lập biên bản nhưng sẽ xé biên lai và gửi lại cho người vi phạm.
Mức phạt nếu không có bảo hiểm xe máy bắt buộc
Theo điểm a, khoản 2 Điều 21 Nghị định 100/2019/NĐ-CP (được sửa đổi bởi khoản 11 Điều 2 Nghị định 123/2021/NĐ-CP) quy định:
Người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy, các loại xe tương tự xe mô tô và các loại xe tương tự xe gắn máy không có hoặc không mang theo Giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới (bảo hiểm xe máy) còn hiệu lực thì bị phạt từ 100.000đ đến 200.000đ.
Theo quy định tại Nghị định số 03/2021/NĐ-CP về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới, người mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc xe máy sẽ được cấp giấy chứng nhận điện tử bên cạnh hình thức thẻ giấy truyền thống.
Như vậy, giấy chứng nhận điện tử có hiệu lực tương đương thẻ giấy và hoàn toàn có thể dùng để xuất trình khi có yêu cầu kiểm tra giấy tờ từ cảnh sát giao thông.
Mức phạt khi không mang theo giấy tờ xe
Trong trường hợp quên mang giấy phép lái xe, người vi phạm có thể xuất trình giấy phép sau đó để tránh mức phạt cao. Cụ thể, nếu xuất trình giấy phép lái xe trong thời hạn được cảnh sát giao thông quy định, người vi phạm sẽ được hạ mức phạt xuống chỉ là lỗi "không mang theo giấy phép lái xe".
Theo Nghị định 123/2021/NĐ-CP, nếu người điều khiển xe mô tô không mang theo giấy tờ như bảo hiểm trách nhiệm dân sự, giấy đăng ký xe, hay giấy phép lái xe, mức phạt sẽ từ 100.000 đồng đến 200.000 đồng.
Mức phạt này nhằm đảm bảo người tham gia giao thông luôn mang theo các giấy tờ cần thiết để kiểm soát khi có yêu cầu.
Như vậy, việc tuân thủ quy định về giấy phép lái xe và các giấy tờ liên quan là rất quan trọng khi tham gia giao thông. Không chỉ giúp bảo vệ an toàn cho bản thân và người khác, mà còn tránh được các mức phạt không đáng có từ phía cơ quan chức năng.