Tại sao đồ chiên rán lại có hại cho sức khỏe

Đồ chiên rán là một phương pháp nấu ăn phổ biến mà ai cũng biết. Quá trình chiên rán thường được các nhà hàng, chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh sử dụng để làm món ăn nhanh chóng và hấp dẫn hơn. Tuy nhiên, những thực phẩm này có xu hướng chứa nhiều calo và chất béo chuyển hóa, vì vậy ăn chúng với số lượng lớn thường có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.

Trong đồ chiên rán có gì?

Đồ chiên rán khi chế biến thường được phủ một lớp bột mì hoặc bột trước khi chiên. Ngoài ra, khi thức ăn được chiên trong dầu, nó sẽ mất đi một phần độ ẩm và hấp thụ chất béo, chính vì thế mà trong đồ chiên rán thường sẽ có thêm hàm lượng calo nhiều hơn hàm lượng calo vốn có của chúng. Có thể nói, đồ chiên rán chứa nhiều chất béo và calo hơn đáng kể so với thực phẩm không chiên. Ví dụ, 100g khoai tây nướng có chứa 93 calo và 0g chất béo, trong khi 100g khoai tây chiên lại chứa tới 319 calo và 17g chất béo.

Lý do gì khiến đồ chiên rán ảnh hưởng đến sức khỏe?

Đồ chiên rán thường được nhiều người lựa chọn do chế biến nhanh, thích hợp cho một bữa ăn nhanh khi không có thời gian. Tuy nhiên, việc tiêu thụ nhiều đồ chiên rán sẽ gây nên một số tác hại đến sức khỏe. Sau đây là một số lý do khiến đồ chiên rán ảnh hưởng đến sức khỏe.

Đồ chiên rán sẽ có nhiều chất béo chuyển hóa

Trong đồ chiên rán sẽ có chất béo chuyển hóa được hình thành khi chất béo không bão hòa bị hydro hóa. Các nhà sản xuất thực phẩm thường hydro hóa chất béo dưới áp suất cao và khí hydro để tăng thời hạn sử dụng và độ ổn định của sản phẩm. Tuy nhiên, quá trình hydro hóa cũng xảy ra khi dầu được đun nóng đến nhiệt độ cao trong khi nấu. Quá trình chiên rán làm thay đổi cấu trúc hóa học của chất béo, khiến cơ thể khó phân hủy chất béo này hơn và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.

Chất béo chuyển hóa là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc tăng nguy cơ mắc các bệnh như: Bệnh tim, ung thư, tiểu đường và béo phì. Một nghiên cứu của Hoa Kỳ về dầu đậu nành và dầu hạt cải cho thấy chất béo chuyển hóa chiếm từ 0,6 đến 4,2% hàm lượng axit béo. Khi dầu đậu nành và dầu hạt cải được đun nóng ở nhiệt độ cao để chiên thì quá trình axit béo chuyển hóa có thể tăng lên. Ngoài ra, khi dầu được tái sử dụng để chiên thì hàm lượng chất béo chuyển hóa trong thực phẩm cũng tăng lên.

Ăn đồ chiên rán có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh

Ăn đồ chiên rán có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh mãn tính như:

• Bệnh tim: Ăn đồ chiên rán thường xuyên thì nguy cơ mắc bệnh tim càng cao. Một nghiên cứu quan sát về đồ chiên rán cho thấy chế độ ăn nhiều thực phẩm chiên có liên quan đến nguy cơ đau tim cao hơn những người ăn có chế độ ăn nhiều rau xanh hơn.
• Bệnh tiểu đường: Đồ chiên rán có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2. Những người ăn thức ăn nhanh hai lần trở lên một tuần có khả năng bị kháng insulin cao gấp đôi so với những người ăn ít hơn một lần một tuần. Những người ăn 4-6 món chiên mỗi tuần có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 cao hơn 39%. Tương tự, những người ăn đồ chiên rán từ bảy lần trở lên một tuần có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 cao hơn 55% so với những người ăn cùng một lượng đồ chiên ít lần một tuần.
• Béo phì: Đồ chiên rán có nhiều calo hơn thực phẩm không chiên. Vì vậy, ăn nhiều có thể làm lượng calo tăng lên. Ngoài ra, chất béo chuyển hóa trong thực phẩm chiên có thể đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cân vì chúng có thể ảnh hưởng đến các hormone điều chỉnh việc tăng cân, thèm ăn và tích trữ chất béo.

Để chủ động giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như trên, bạn nên hạn chế tiêu thụ đồ chiên rán quá nhiều và nên kết hợp với các loại thực phẩm dinh dưỡng lành mạnh khác trong khẩu phần ăn.

Đồ chiên rán có thể chứa acrylamide có hại

Acrylamide là một chất độc hại có thể hình thành trong thực phẩm khi nấu ở nhiệt độ cao, chẳng hạn như chiên, quay và nướng, và được tạo ra bởi phản ứng hóa học giữa đường và axit amin asparagine.

Thực phẩm giàu tinh bột như khoai tây chiên và đồ chiên rán thường chứa nồng độ acrylamide cao. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng mức độ acrylamide cao có nguy cơ mắc một số loại ung thư. Mặc dù, hầu hết các nghiên cứu này đều sử dụng acrylamide với liều lượng rất cao, gấp từ 1.000 đến 100.000 lần lượng trung bình mà con người tiếp xúc qua thực phẩm. Tuy nhiên, đã có đánh giá về các sản phẩm chiên đã tìm thấy mối liên quan giữa acrylamide trong chế độ ăn uống là nguyên nhân gây nên ung thư thận, lạc nội mạc tử cung,...

Một số phương pháp thay thế đồ chiên rán gây hại cho sức khỏe

Nếu bạn thích hương vị của đồ chiên rán, hãy cân nhắc việc chế biến chúng tại nhà bằng cách sử dụng các loại dầu chiên tốt cho sức khỏe hoặc thay đổi phương pháp chiên mới.

Sử dụng dầu chiên tốt cho sức khỏe hơn

Loại dầu dùng để chiên có tác động đáng kể đến các nguy cơ sức khỏe. Một số loại dầu có thể chịu được nhiệt độ cao nên an toàn hơn khi sử dụng. Dầu có thành phần chủ yếu là chất béo bão hòa và không bão hòa đơn sẽ ổn định nhất khi đun nóng. Dầu dừa, dầu ô liu và dầu bơ cũng là những loại dầu tốt cho sức khỏe. Hạn chế sử dụng dầu ăn có chứa chất béo không bão hòa đa được biết là có độ ổn định thấp và tạo thành acrylamide khi tiếp xúc với nhiệt độ cao như: Dầu hạt cải, dầu đậu nành,...

Chọn phương pháp chiên lành mạnh tốt cho sức khỏe

Thay vì chế biến đồ chiên rán bằng cách chiên ngập dầu thì độ ẩm trong thức ăn bị mất đi đồng thời chất béo sẽ được hấp thụ nhiều hơn và gây ảnh hưởng đến sức khỏe thì các phương pháp thay thế sau sẽ hạn chế tác hại của đồ chiên rán gây nên:

• Nướng bằng lò: Phương pháp này bao gồm nướng thực phẩm ở nhiệt độ rất cao (232°C) để làm giòn thực phẩm, có thể sử dụng ít hoặc không cần dầu.
• Chiên bằng nồi chiên không khí: Bạn cũng có thể chiên thức ăn trong nồi chiên không khí. Những máy này hoạt động bằng cách luân chuyển không khí rất nóng xung quanh thực phẩm. Thành phẩm sẽ tương tự như chiên truyền thống, chiên ngập dầu nhưng sẽ sử dụng ít dầu hơn 70-80% và giúp bên ngoài giòn và bên trong ngon.

Có thể nói, việc tiêu thụ đồ chiên rán bằng dầu chiên lành mạnh kết hợp với phương pháp chiên như trên, sẽ giúp hạn chế giải phóng các hợp chất gây bệnh, giảm thiểu sự ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về việc tiêu thụ đồ chiên rán thường xuyên sẽ không tốt cho sức khỏe. Vì vậy, chúng ta nên tránh hoặc hạn chế sử dụng các thực phẩm chiên rán bán trên thị trường, thay vào đó hãy sử dụng một số phương pháp nấu ăn khác và chất béo lành mạnh hơn để thay thế.