Bách khoa người phương Đông

Trịnh (鄭) là một họ tương đối phổ biến ở phương Đông. Họ Trịnh đứng thứ 7 trong danh sách Bách gia tính. Ở Trung Quốc, Trịnh Hoàn Công được xem là thuỷ tổ của họ này, phát tích thị xã Tân Trịnh (tỉnh Hà Nam).

Cách các viết

• Chữ Hán: 鄭 (郑)
• Bính âm Hán ngữ: Zhèng
• Chữ Hàn (Hangul): 마
• Romaja quốc ngữ (dùng ở Hàn Quốc): Jeong
• McCune-Reischauer (dùng ở Triều Tiên): Chŏng
• Bình giả danh (Hiragana): てい
• Rōmaji: Tei
• Chữ Quốc ngữ: Trịnh
• Tiếng Anh: Chung, Cheng, Jeong, Jung, Trinh, Zheng…
• Cách viết Latin khác (trong tiếng Nhật): Chū, Chō, Chon, I, Jō, Jon, Te, Tsun, Zen
• Cách viết Latin khác (trong tiếng Trung): Chang (Khách Gia), Dâng (Mân Đông), Tay (Triều Châu), Thàng (Cám), Tiāng (Mân Bắc), Tēⁿ (Mân Nam), Zen (Ngô), Zeng⁶ (Quảng Đông); Cheang (Ở Áo Môn)…

Lịch sử và nguồn gốc

1. Theo Sử kí: Trịnh thế gia và Tân Đường thư: Tể tướng thế hệ biểu, năm 806 TCN, Chu Tuyên Vương phong cho em là Cơ Hữu (姬友, Trịnh Hoàn Công) nước Trịnh (鄭). Năm 375 TCN, nước bị Hàn diệt. Người nước Trịnh nhân đó đã lấy tên nước làm họ.
2. Thế kỉ I: theo Tam quốc sử kí, vua Tân La là Nho Lí đã đặt họ cho các thị tộc, trong đó, trưởng thôn Trân Chi của bộ Bản Bỉ (本彼) là Trí Bách Hổ (Ji Baek Ho) được ban họ Trịnh (鄭).
3. Theo Triều dã thiêm tái, Tể tướng Trịnh Âm (鄭愔) đời Đường Trung Tông (thế kỉ VII) vốn họ Mạc (鄚), sau đổi thành Trịnh.
4. Theo Thanh triều thông chí: Thị tộc lược - Mông Cổ bát kì tính, các thị tộc Mông Cổ thời Thanh là Bảo Lí Cát Đặc (寶里吉特), Chính Nột Lỗ Đặc (正訥魯特) đã đổi sang các họ Hán, trong đó có Trịnh (鄭).
5. Theo Thanh triều thông chí: Thị tộc lược - Mãn Châu bát kì tính, các thị tộc người Mãn là Bật Lỗ (弼嚕), Tể Lễ (濟禮), Trịnh Giai (鄭佳) đã đổi sang các họ Hán, trong đó có Trịnh (鄭).

Vương triều họ Trịnh (鄭)

Trung Quốc
Đại Trường Hoà (902 - 928): vương quốc Nam Chiếu
Đông Ninh (1661 - 1683): thời Minh Trịnh ở Đài Loan

Việt Nam
Đại Việt (1545 - 1787): thời Lê Trịnh

Thái Lan
Thonburi (1768 - 1782)

Bản quán

Ở Hàn Quốc có 136 bản quán họ Trịnh, trong đó, Đông Lai (Dongrae), Khánh Châu (Gyeongju), Diên Nhật (Yeon’il) là những bản quán lớn nhất.

Số lượng và phân bố

Trịnh (鄭) là họ phổ biến thứ 5 ở Hàn Quốc, cũng nằm trong top 20 họ phổ biến nhất ở Triều Tiên, Việt Nam, Đài Loan, Singapore. Ở Trung Quốc, họ này xếp thứ 21 về độ phổ biến. Ngoài ra, họ Trịnh còn có mặt ở nhiều quốc gia khác như Nhật Bản, Malaysia, Thái Lan, Mĩ, Canada… Về mặt sắc tộc, họ Trịnh xuất hiện ở nhiều dân tộc như Hán, Triều Tiên, Việt, Bạch, Dao, Tráng, Lưu Cầu, Mãn, Mông Cổ, Dụ Cố, Hani, Thổ Gia… Tổng cộng có khoảng gần 19 triệu người mang họ 鄭 trên toàn thế giới.

Danh nhân họ Trịnh

• Trung Quốc
  Nhân vật lịch sử, chính trị
  Trịnh Huyền: nhà triết học thời Đông Hán
  Trịnh Mãi Tự (Thánh Tổ): người sáng lập nước Đại Trường Hoà (Nam Chiếu)
  Trịnh Hoà (Mã Tam Bảo): nhà thám hiểm đời Minh đổi từ họ Mã (馬)
  Trịnh Chi Long: cướp biển cuối đời Minh
  Trịnh Thành Công (Quốc Tính Gia): sáng lập vương quốc Đông Ninh ở Đài Loan
  Trịnh Kinh, Trịnh Khắc Tang, Trịnh Khắc Sảng: vua Đông Ninh
  Trịnh Tiếp: hoạ sĩ đời Thanh
  Nhân vật khác (Trung Quốc)
  Trịnh Khâm Văn, Trịnh Khiết, Trịnh Tái Tái: vận động viên quần vợt
  Trịnh Tư Duy: vận động viên cầu lông
  Trịnh Xu Âm: võ sĩ đài quyền đạo
  Trịnh Trí: cầu thủ bóng đá
  Nhân vật khác (Hương Cảng)
  Trịnh Nguyệt Nga (Lâm Trịnh Nguyệt Nga): Đặc khu trưởng Hương Cảng
  Trịnh Tú Văn, Trịnh Y Kiện: ca sĩ, diễn viên
  Trịnh Thiếu Thu (Hoàng Khả Trung): ca sĩ, diễn viên đổi từ họ Hoàng (黃)
• Đài Loan
  Trịnh Nguyên Sướng: ca sĩ, diễn viên
• Hàn Quốc
  Trịnh Mộng Chu (Jeong Mong Ju): nhà thơ, quan nhà Cao Li
  Trịnh Đạo Truyền (Jeong Do Jeon): khai quốc công thần nhà Triều Tiên
  Trịnh Lân Chỉ (Jeong In Ji): sử gia nhà Triều Tiên
  Trịnh Triệt (Jeong Cheol): quan nhà Triều Tiên
  Trịnh Bát (Jeong Bal): tướng nhà Triều Tiên
  Trịnh Cầu (Jeong Gu): học giả nhà Triều Tiên
  Trịnh Thiện (Jeong Seon): hoạ sĩ nhà Triều Tiên
  Trịnh Nguyên Thực (Jeong Won Sik), Trịnh Vân Xán (Jeong Un Chan), Trịnh Hồng Nguyên (Jeong Hong Won): Tổng lí nội các Hàn Quốc
  Trịnh Trấn Thích (Jeong Jin-seok; Nicholas): Hồng y Công giáo
  Trịnh Kinh Hoà (Jeong Gyeong Hwa): nghệ sĩ vĩ cầm
  Trịnh Minh Huân (Jeong Myeong Hun): nghệ sĩ dương cầm
  Trịnh Thạnh Hà (Jeong Seong Ha): nghệ sĩ đàn ghita
  Trịnh Huyễn Triết (Jeong Hyeon Cheol; Seo Taiji): nhạc sĩ
  Trịnh Hà Na (Jeong Hana), Trịnh Hiệu Tích (Jeong Ho Seok; J-Hope): ca sĩ
  Trịnh Tại Huyền (Jeong Jae Hyeon; Jaehyun), Trịnh Trí Huân (Jeong Ji Hun, Rain), Trịnh Trân Vân (Jeong Jin Un), Trịnh Chấn Vĩnh (Jeong Jin Yeong), Trịnh Tuấn Anh (Jeong Ju Yeong), Trịnh Trạch Vận (Jeong Taek Un; Leo), Trịnh Dung Hoà (Jeong Yong Hwa), Trịnh Duẫn Hạo (Jeong Yun Ho; U-Know Yunho): nam ca sĩ, diễn viên
  Trịnh Thải Nghiên (Jeong Chae Yeon), Trịnh Ân Lan (Jeong Eun Ran; Min Hyo-rin), Trịnh Tuệ Lâm (Jeong Hye Rim; Jung Eun-ji), Trịnh Lệ Viện (Jeong Ryeo Won): nữ ca sĩ, diễn viên
  Trịnh Dong Tuấn (Jeong Yong Jun; Jang Hyuk), Trịnh Vũ Thịnh (Jeong U Seong): nam diễn viên
  Trịnh Huệ Thiện (Jeong Hye Seon; Jeong Da-bin), Trịnh Suất Mĩ (Jeong Sol Mi; Jung Eun-chae), Trịnh Dụ Mĩ (Jeong Yu Mi), Trịnh Nhu Mĩ (Jeong Yu Mi): nữ diễn viên
  Trịnh Hảo Quyên (Jeong Ho Yeon): nữ diễn viên, người mẫu
  Trịnh Long Hoán (Jeong Yong Hwan): cầu thủ, huấn luyện viên bóng đá
  Trịnh Cảnh Hạo (Jeong Gyeong Ho), Trịnh Thành Long (Jeong Seong Nyong), Trịnh Thăng Huyễn (Jeong Seung Hyeon), Trịnh Hựu Vinh (Jeong U Yeong), Trịnh Ưu Doanh (Jeong U Yeong): cầu thủ bóng đá
  Trịnh Kính Mĩ (Jeong Gyeong Mi), Trịnh Thiện Dung (Jeong Seon Yon), Trịnh Thành Thục (Jeong Seong Suk): võ sĩ nhu đạo
  Trịnh Tại Ân (Jeong Jae Eun): võ sĩ đài quyền đạo
  Trịnh Trí Huyễn (Jeong Ji Hyeon): võ sĩ vật
  Trịnh Cát Ngọc (Jeong Gil Ok), Trịnh Trấn Thiện (Jeong Jin Seon): võ sĩ đấu kiếm
  Trịnh Kính Ân (Jeong Gyeong Eun), Trịnh Tại Thành (Jeong Jae Seong), Trịnh Tố Anh (Jeong So Yeong): vận động viên cầu lông
  Trịnh Huyễn (Jeong Hyeon): vận động viên quần vợt
  Trịnh Thành Ngọc (Jeong Seong Ok): vận động viên điền kinh
• Triều Tiên
  Trịnh Chu Vĩnh (Chŏng Chu Yŏng): doanh nhân, nhà sáng lập tập đoàn Hiện Đại (Hyundai)
  Trịnh Mộng Cửu (Chŏng Mong Ku): chủ tịch tập đoàn Hiện Đại (Hyundai)
  Trịnh Nhật Quán (Chŏng Il Gwan): cầu thủ bóng đá
• Việt Nam
  Trịnh Kiểm: chúa Trịnh đầu tiên
  Trịnh Văn Căn (Giuse Maria): Hồng y Công giáo
  Trịnh Hữu Châu (Eugene Trinh): phi hành gia Mĩ
  Trịnh Công Sơn: nhạc sĩ
• Nhật Bản
  Trịnh Đại Thế (Chŏng Tae Se): cầu thủ bóng đá Triều Tiên
• Campuchia
  Trịnh Hưng: Quốc trưởng Cộng hòa Khmer
• Indonesia
  Trịnh Đinh Xuân (The Teng Chun): nhà làm phim
• Malaysia
  Trịnh Lập Khảng (Chang Lih Kang): Bộ trưởng
• Philippines
  Trịnh Kiến Tường (Claudio Ong Teehankee): Chánh án Toà án tối cao
• Tân Gia Ba (Singapore)
  Trịnh Hồng Tiêu (Teh Hong Piow): doanh nhân Malaysia
• Thái Lan
  Trịnh Chiêu (Taksin): quốc vương duy nhất của Vương triều Thonburi
  Trịnh Liên Đạm (Thawal Thamrong Navaswadhi): Thủ tướng
• Belize
  Trịnh Kinh Vĩ (Lee Mark Chang): Chủ tịch Thượng viện
• Canada
  Trịnh Hân Nghi (Joyce Cheng Yan-yee): ca sĩ, diễn viên Hương Cảng
• Mĩ
  Trịnh Lí Thước (Lee Isaac Chung): nhà làm phim
  Trịnh Trí Lân (Jamie Jilynn Chung), Trịnh Khang Tổ (Kendrick Kang-Joh Jeong): diễn viên
  Trịnh Gia Dĩnh (Kevin Cheng Ka-wing): diễn viên Hương Cảng
  Trịnh Tú Nghiên (Jessica Sooyoun Jung), Trịnh Tú Tinh (Chrystal Soo Jung): ca sĩ, diễn viên Hàn Quốc
  Trịnh Long Châu (Nicole Yongju Jung): ca sĩ Hàn Quốc
• Nga
  Trịnh Thượng Tiến (Chŏng Sang Jin): chính khách Triều Tiên
• Pháp
  Trịnh Đức (François Trinh-Duc): vận động viên bóng bầu dục
• Nhân vật hư cấu
  Trịnh Thiên Thọ: đầu lĩnh Lương Sơn Bạc trong tiểu thuyết Thuỷ hử truyện

Filed under: Bách khoa, Cập nhật không thường xuyên |