"Tiền rồng", "mã đáo thành công", "thuận buồm xuôi gió"…
Khoảng gần một tháng nay, dịch vụ mua bán tiền nước ngoài để lì xì diễn ra sôi động. Những tờ tiền được cho là may mắn thu hút nhiều người mua.
Chẳng hạn, fanpage T.S.N.N.K.N có đăng tin bán tờ 1 Ngultrum, là tiền thật của Bhutan. Dù giá trị của tờ tiền này rất thấp, nhưng được bán với 30.000 đồng/tờ.
Theo chủ fanpage này quảng cáo, tờ 1 Ngultrum có hình con rồng, hợp với tết Giáp Thìn. Ngoài ra, Bhutan còn là nước được mệnh danh hạnh phúc nhất thế giới nên lì xì tờ 1 Ngultrum giúp người nhận may mắn. Fanpage này thông tin thêm, nếu mua 10, 20, 50, 100 tờ Ngultrum thì lần lượt có giá 250.000 đồng, 440.000 đồng, 1 triệu đồng, 1,7 triệu đồng.
Fanpage này cũng rao bán những tờ tiền trong "bộ may mắn bình an" như lời quảng cáo. Gồm những tờ tiền thật của các nước Campuchia, Indonesia, Uzbekistan.
Theo quảng cáo, tờ 100 Rupiah của Indonesia có in hình chiếc buồm, nên sẽ là lời chúc "thuận buồm xuôi gió". Tờ 100 Riel của Campuchia có hình chùa nên mang ý nghĩa chúc bình an. Còn tờ 500 Som của Uzbekistan có hình ngựa sẽ hàm ý chúc "mã đáo thành công".
Cả 3 tờ tiền này có tỷ giá chuyển đổi sang VNĐ rất thấp. Tuy nhiên, được bán với giá 80.000 đồng/bộ gồm 3 tờ tiền.
Còn fanpage T.L.X.Y.N có bán tờ 5 Rufiyaa của Maldives. Theo đại diện fanpage, cả mặt trước và mặt sau của tiền đều có hình cánh buồm màu xanh đang ở ngoài khơi, tượng trưng cho lời chúc "thuận buồm xuôi gió". Tờ tiền này được bán với giá 100.000 đồng/tờ.
Trên fanpage H.B.V.T.T cũng rao bán "combo đại phát tài". Theo chủ fanpage, chỉ với giá chưa đến 300.000 đồng có thể sở hữu nhiều tờ 50 và 100 Pataca của Macau và tờ 100 tỉ đô la của Zimbabwe.
Chủ fanpage quảng cáo, tờ 50 Pataca có in hình thuyền ra khơi, mang ý chúc "thuận buồm xuôi gió". Còn tờ 100 Pataca có hình rồng, hợp với năm Thìn. Riêng tờ 100 tỉ đô la của Zimbabwe, khi lì xì thì người nhận "trở thành tỉ phú ngay" (!?)…
Trên website thegioitien…, cũng rao bán nhiều tờ tiền nước ngoài để người mua lì xì dịp tết đến. Chẳng hạn 52 tờ tiền của 28 quốc gia. Hay bộ tiền "long lân quy phụng" gồm tiền của Bhutan, Myanmar, Brazil.
Theo quảng cáo: "Bộ long lân quy phụng gồm 4 tờ tiền. Tờ 1 Ngultrum của Bhutan, tượng trưng cho quyền uy, hóa giải điềm hung dữ. Tờ 10 Kyat của Myanmar tượng trưng cho sự bảo vệ, đem lại may mắn. Tờ 2 Real của Brazil tượng trưng cho sức khỏe và trường tồn. Còn tờ 5 Ngultrum của Bhutan sẽ tượng trưng cho sắc đẹp và trí thông minh". 4 tờ tiền này được bán với giá tổng cộng là 120.000 đồng.
Ngoài ra, còn… hằng hà sa số fanpage, website khác cũng bán các tờ tiền nước ngoài để người mua sử dụng vào việc lì xì dịp tết Giáp Thìn sắp tới. Người mua chỉ cần đặt, người bán sẽ nhanh chóng giao trong vài ngày.
Có phạm luật không?
Trần Hữu Anh (28 tuổi), làm việc tại Công ty ZitaHima, TP.Thủ Đức, TP.HCM, cho biết có mua trên website tienlixidoc… "bộ 3 tờ may mắn, siêu đẹp" gồm tờ 5 Rufiyaa của Maldives, 5 Colones của Costa Rica và 500 Som của Uzbekistan.
Hữu Anh dự định sẽ lì xì cho đồng nghiệp vào dịp tết. Tuy nhiên, người này băn khoăn: "Tiền thì đã mua rồi. Nhưng không biết liệu có vi phạm pháp luật?".
Tương tự, chị Đỗ Thanh Thùy Trang (31 tuổi), ngụ tại chung cư EHome 3, Q.Bình Tân, TP.HCM, cũng cho biết đã mua trên mạng rất nhiều tờ tiền của các nước Indonesia, Campuchia, Brazil, Zimbabwe, Myanmar… với mục đích đểlì xì, chúc người nhận "mã đáo thành công", công việc "thuận buồm xuôi gió", trở thành tỉ phú. Mặc dù vậy, chị Trang không biết việc mua tiền nước ngoài có phạm luật hay không?
Giải đáp thắc mắc này, luật sư Nguyễn Văn Đoàn, Công ty Luật TNHH Hệ thống dịch vụ pháp lý luật sư X (TP.Hà Nội), cho biếttiền nước ngoài hay ngoại tệ là tiền của các quốc gia khác. Việc mua bán ngoại tệ phải thực hiện tại các điểm được cấp phép giao dịch ngoại tệ. Ví dụ như ngân hàng, những điểm trao đổi… và thuộc các trường hợp pháp luật quy định được sử dụng ngoại tệ tại Điều 4 Thông tư số 32/2013/TT-NHNN. Nếu mua bán ngoại tệ ngoài các địa điểm được cấp phép hoặc không thuộc các trường hợp pháp luật cho phép là hành vi vi phạm pháp luật.
"Nếu việc giao dịch các tờ tiền nước ngoài để lì xì là hoạt động mua bán giữa cá nhân với cá nhân, thì đó là hành vi vi phạm pháp luật ngoại hối và không được cho phép", luật sư Đoàn nói.
Theo luật sư này, tùy theo tính chất mức độ, hậu quả hành vi vi phạm mà người bán lẫn mua có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Điều 23 NĐ88/2019/NĐ-CP về hoạt động ngoại hối với mức phạt tiền đến 100 triệu đồng.
Nếu mức độ, hậu quả hành vi vi phạm nghiêm trọng hơn, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng theo Điều 206 bộ luật Hình sự.
Trên nhiều website chuyên bán tiền lì xì độc, may mắn… có cảnh báo cần cẩn thận kẻo mua phải tiền giả. Nói về điều này, luật sư Đoàn cho biết: "Việc làm giả những tờ tiền của các quốc gia khác nhằm bán vào dịp tết để thu lợi là hành vi vi phạm pháp luật. Hành vi này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội tàng trữ, vận chuyển, lưu hành tiền giả theo Điều 207 bộ luật Hình sự. Hoặc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 174 Bộ luật hình sự".
Cũng theo luật sư Đoàn, những người tham gia mua bán tiền nước ngoài mà giao dịch không được thực hiện tại các điểm được cấp phép giao dịch ngoại tệ thì vi phạm pháp luật. "Còn người được lì xì, nhận những tờ tiền đó, thì không vi phạm pháp luật", luật sư Đoàn thông tin.